W Pile jak na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. W habitacie Lunares trwa misja na wzór tej z udziałem Sławosza Uznańskiego

W habitacie Lunares w Pile trwa już analogowa misja kosmiczna, bliźniacza do tej z udziałem Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego. Jej załogę dobrano tak, by jak najbardziej przypominała ekipę misji Axiom 4, a Europejska Agencja Kosmiczna przekazała do Piły plan misji z udziałem polskiego astronauty.

Według tego planu, już od kilku dni, w Pile jest realizowana analogowa misja kosmiczna - bliźniacza do tej, w której udział weźmie także polski astronauta, Sławosz Uznański-Wiśniewski. Misja w Pile już wystartowała, choć start misji Axiom 4 z polskim astronautą, na Międzynarodową Stację Kosmiczną przesunięto na środę, 11 czerwca.

Misja jest realizowana w habitacie Lunares na terenie pilskiego lotniska. To placówka badawcza, w której od kilku lat realizowane są analogowe misje kosmiczne. Ta misja - nazwana TerraNova - jest jednak dla załogi habitatu szczególnym wyzwaniem. 

- Ta misja analogowa replikuje rzeczywistą misję kosmiczną, co rzeczywiście jest dla naszego zespołu naukowym oraz logistycznym nieznanym terenem - mówi dyrektor habitatu Lunares,  dr Leszek Orzechowski. - Poprzez odwzorowanie aktywności i kompozycji załóg staramy się uzyskać wgląd w adaptację zespołów do ekstremalnej izolacji. Te obserwacje będą kluczowe przy opracowywaniu przyszłych narzędzi do zdalnego monitorowania zdrowia psychicznego, a wyniki dają wyjątkową możliwość wskazania obszarów pokrywania się danych obu załóg, co pozwoli ocenić przydatność badań analogowych w tego typu badaniach - dodaje.

Bo właśnie wpływ izolacji na zdrowie psychiczne załogi jest głównym celem projektu „AstroMentalHealth”, który będzie realizowany zarówno w Pile, jak i na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. 

- informują naukowcy z habitatu Lunares. 

Musieliśmy znaleźć zespół, który będzie jak najbardziej odpowiadał prawdziwej załodze Axiom-4. Chodziło zarówno o dopasowanie kulturowe, jak i pod względem płci, wieku i doświadczenia - tłumaczy koordynator badań i misji w habitacie Lunares, Agata Mintus.

Odpowiednikiem Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego podczas analogowej misji w Pile jest Marcin Drobik, na co dzień pracownik firmy KP Labs, działającej w branży kosmicznej. - Komputer pokładowy z KP Labs - Leopard - jest aktualnie na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej i czeka na Sławosza Uznańskiego, aż przyleci i będzie go tam obsługiwać, A my, tu w Pile, będziemy izolować się od świata i wykonywać podobne zadania, jak uczestnicy misji Axiom 4. I tak jak oni będziemy badani w ramach projektu AstroMental Health - tłumaczył przed rozpoczęciem analogowej misji w Lunaresie Marcin Drobik.

Poza Marcinem Drobikiem analogową misję kosmiczną - bliźniaczą do Axiom 4 - realizują też w Pile: Martina Dimoska (Macedonia, badaczka analogowa, była dowódczyni misji LunAres), Amrit Karki (Nepal, artysta eksperymentalny przygotowujący wystawę na Biennale w Wenecji) oraz Josh Kivijärv (USA, kontroler lotów NASA).

Kilka dni przed nimi w habitacie Lunares odizolowana od świata została inna załoga - symulująca ekipę Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Tworzą ją: Anna Harutyunyan, Pedro Pedroso, Karim Nahabet, Diana Mastracci i Martin Holec. - Oni odgrywają rolę gospodarzy w naszym habitacie. Tak samo jak astronauci, którzy już teraz są na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, będą witać zespół Axiom, pomagać im odnaleźć się na stacji i we wszystkich procedurach. A analogowy Axiom ma plan dnia przybliżony jak najbardziej do tego, który na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej będzie miał właśnie ten prawdziwy zespół Axiom - tłumaczy Agata Mintus. 

Podczas misji Axiom 4 Sławosz Uznański-Wiśniewski będzie realizował 13 eksperymentów technologicznych i naukowych. Część z nich była wcześniej testowana w habitacie Lunares w Pile. - Działamy w Pile od 2017 roku i od tego czasu prowadziliśmy tu mnóstwo eksperymentów. Były tu też testowane sprzęty, które już są na orbicie i które były wykorzystane w innych misjach. W przypadku Axiom-4 to - oprócz eksperymentu „AstroMentalHealth”, który leci na orbitę - realizowany będzie też eksperyment Akademii Wychowania Fizycznego w Gdańsku, która wcześniej testowała go tutaj, w Lunaresie. Podobnie było ze sprzętem firmy KP Labs, który również był testowany na łazikach w naszym habitacie - tłumaczy dr Leszek Orzechowski.

Analogowa misja Axiom 4 zakończy się 17 czerwca. Dłużej w habitacie Lunares pozostanie załoga symulująca ekipę Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Ich misja potrwa do 20 czerwca. 

Prowadzony w Pile naziemny eksperyment jest finansowany przez Europejską Agencję Kosmiczną (ESA) oraz Ministerstwo Rozwoju i Technologii. Projekt „AstroMentalHealth”, kierowany przez dr Agnieszkę Skorupę z Uniwersytetu Śląskiego, realizowany jest w partnerstwie z Uniwersytetem Zielonogórskim, SWPS Uniwersytetem Humanistycznospołecznym, Uniwersytetem Wrocławskim oraz Space is More (LunAres Research Station).