Bezpłatna pomoc psychologiczna dla dzieci i młodzieży

Wakacje wciąż trwają – to czas radości, wyjazdów i zasłużonego odpoczynku dla młodych ludzi. Jednak myśl o zbliżającym się początku roku szkolnego może być dla niektórych dzieci i nastolatków źródłem niepokoju czy stresu. Powrót do szkolnej rzeczywistości, codziennych obowiązków i wyzwań może okazać się trudnym i przytłaczającym doświadczeniem, zwłaszcza dla tych, którzy zmagają się z różnymi problemami.  

Jak alarmuje Monika Horna-Cieślak, Rzecznik Praw Dziecka, młodzi ludzie kontaktując się m.in. z Dziecięcym Telefonem Zaufania (800 12 12 12), mówią o poczuciu osamotnienia, bezradności i zagubienia, które towarzyszy im podczas wakacji. Początek roku szkolnego, sprawia, że ich trudności stają się bardziej widoczne, ale też, niestety, bardziej uciążliwe. W trosce o dobro dzieci i młodzieży, pragniemy rozpowszechnić  wiedzę o miejscach oraz formach bezpłatnego, specjalistycznego wsparcia w przypadku pojawienia się trudności emocjonalnych i kryzysów zdrowia.  

Według badań z 2021 r. przeprowadzonych przez Centrum Edukacji Obywatelskiej wykazało, że dla aż 73% badanych uczniów powrót do szkoły oznaczał stres, a 52% wyrażało w związku z nim negatywne emocje. Raport UNICEF pt. „Prawa dziecka w Polsce 2024” podaje, że 7 na 10 dzieci wskazuje na stres związany ze szkołą jako najpoważniejszy problem.  

Z badań przeprowadzonych w ramach projektu „Kompleksowe badanie stanu zdrowia psychicznego społeczeństwa i jego uwarunkowań – EZOP II”, w części dotyczącej dzieci i młodzieży w wieku 7–17 lat, wynika, że zaburzeń psychicznych doświadcza co ósme dziecko z tej grupy. Oznacza to, że problem ten dotyczy ponad pół miliona młodych osób.  

Podobne wnioski płyną z ogólnopolskiego badania jakości życia dzieci i młodzieży, zleconego przez Rzecznika Praw Dziecka. Z raportu tego wynika, że co siódme dziecko w Polsce odczuwa niezadowolenie ze swojego życia na poziomie zagrażającym jego zdrowiu psychicznemu, a aż połowa młodych ludzi nie akceptuje samych siebie.  

Równie niepokojące dane zawiera raport projektu Życie Warte Jest Rozmowy pt. „Zachowania samobójcze wśród dzieci i młodzieży za lata 2012-2021”. Wynika z niego, że w przeciętnej, 28-osobowej klasie, dwoje uczniów ma za sobą próbę samobójczą. W 2021 roku próbę odebrania sobie życia podjęło w Polsce od 12 700 do 25 400 osób poniżej 18. roku życia.  

Te alarmujące statystyki znajdują również potwierdzenie w danych z publicznego systemu ochrony zdrowia. Porównanie lat 2019 i 2022 pokazuje, że w wyniku pandemii liczba pacjentów poniżej 13. roku życia wymagających specjalistycznego wsparcia psychicznego wzrosła o 87%, a w grupie młodzieży powyżej 13. roku życia – aż o niemal 168%. Wobec tak poważnej sytuacji konieczne jest podejmowanie skoordynowanych działań międzysektorowych, które zapewnią dzieciom i młodzieży odpowiednią pomoc w jak najlepszych warunkach.  

Równie istotne jest systematyczne upowszechnianie informacji o dostępnych formach wsparcia. Takimi miejscami są przede wszystkim podmioty lecznicze realizujące świadczenia gwarantowane z zakresu opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień w ramach umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia. Od 2018 roku funkcjonują one w ramach reformowanego modelu środowiskowej opieki psychologicznej i psychiatrycznej, opartego na trójstopniowym systemie referencyjnym: 

• I poziom referencyjny – Zespół lub Ośrodek Środowiskowej Opieki Psychologicznej i Psychoterapeutycznej dla Dzieci i Młodzieży 
• II poziom referencyjny – Centrum Zdrowia Psychicznego dla Dzieci i Młodzieży: wariant I – Poradnia Zdrowia Psychicznego, wariant II – Poradnia Zdrowia Psychicznego wraz z oddziałem dziennym 
• III poziom referencyjny – Ośrodek Wysokospecjalistycznej Całodobowej Opieki Psychiatrycznej 

W powiecie czarnkowsko-trzcianeckim Ośrodek Środowiskowej Opieki Psychologicznej i Psychoterapeutycznej dla Dzieci i Młodzieży znajduje się w Trzciance (tel.: 579 657 854, e-mail: [email protected]). Można tam uzyskać wsparcie bez konieczności posiadania skierowania i bez udziału psychiatry. Eksperci podkreślają, że szybka interwencja w środowisku naturalnym dziecka pozwala uniknąć zbędnej hospitalizacji oraz zapobiega pogłębianiu się problemów psychicznych.  

Istotną rolę w systemie wsparcia – szczególnie w przypadkach, gdy kryzys psychiczny dziecka jest powiązany z trudnościami edukacyjnymi, sytuacją rodzinną lub bytową – odgrywają również poradnie psychologiczno-pedagogiczne, ośrodki interwencji kryzysowej, powiatowe centra pomocy rodzinie, a także lokalne organizacje pozarządowe. Aktualną listę takich miejsc można znaleźć na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Powiatu Czarnkowsko-Trzcianeckiego wpisują w wyszukiwarkę nieodpłatna pomoc prawna oraz nieodpłatne poradnictwo obywatelskie.  

Aktualną mapę ośrodków wszystkich poziomów można znaleźć na stronie NFZ w zakładce Dla Pacjenta - Leczenie i świadczenia - Ochrona zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży. Można też skorzystać z wyszukiwarki NFZ „Gdzie się leczyć” wpisując frazę „Przychodnie i szpitale”.  

Rzecznik Praw Pacjenta stworzył poradnik „Z psychiatrią na Ty!”, w którym znaleźć można wiele materiałów, w tym odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania z zakresu leczenia psychiatrycznego. Poradnik jest dostępny na stronie Rzecznika Praw Pacjenta.  

Dla młodych ludzi całodobowo działają Telefony Zaufania, z których mogą skorzystać zawsze, bezpłatnie, anonimowo i bez oceniania. Rozmowa z wykwalifikowanym specjalistą może przynieść ulgę, pomóc uporządkować myśli i znaleźć konkretne rozwiązania. Nie trzeba czekać aż sytuacja stanie się poważna – warto zadzwonić wcześniej, gdy tylko poczujemy, że coś jest nie tak. Sięgnięcie po pomoc to oznaka siły, nie słabości. 

????Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży – 116 111 lub 800 12 12 12

 Starostwo Powiatowe w Czarnkowie