Kiedy ciało jest instrumentem. Dalcroze inspiracją ogólnopolskich warsztatów w Pile

Rytmika Emila Jaques-Dalcroze’a zdominowała XVI Ogólnopolskie Warsztaty Rytmiki, które odbyły się w Zespole Szkół Muzycznych im. Fryderyka Chopina w Pile.

Tematem przewodnim była metoda rytmiki w świetle publikacji „Dalcrozowska tożsamość”. Wśród wykładowców prowadzących warsztaty była m.in. Helene Nicolet, na co dzień wykładowca Instytutu Jaques-Dalcroze’a w Genewie. Częścią warsztatów był również multimedialny koncert interpretacji ruchowych utworów muzycznych oraz panel dyskusyjny dla nauczycieli.

Emil Jacques Dalcroze, muzyk, teoretyk muzyki, poeta i pedagog, urodził się w 1865 roku w Wiedniu, zmarł w Genewie w 1950 roku. Studiował w Genewie i w Wiedniu kompozycję, harmonię, grę na organach. W 1892 roku podjął pracę w Konserwatorium Genewskim jako profesor harmonii i solfeżu. Zauważył braki w wykształceniu muzycznym uczniów: trudności w realizacji rytmu, słabą wyobraźnię muzyczną, niepowodzenia podczas improwizacji. Poszukiwał nowych sposobów kształcenia. Efektem jego obserwacji było opracowanie nowej metody wychowania muzycznego — metody rytmiki. W 1905 roku odbył się pierwszy publiczny pokaz rytmiczny, a od 1906 roku zaczęto organizować kursy rytmiki. W 1926 roku zainaugurowano I Kongres Rytmu w Genewie oraz powołano Międzynarodowe Stowarzyszenie Nauczycieli Rytmiki. 

"Celem mego nauczania jest doprowadzenie uczniów do tego, by mogli powiedzieć kończąc studia nie „wiem”, ale „odczuwam”, a następnie, by wytworzyć w nich pragnienie wypowiedzenia się. Bo jeżeli czuje się silne wzruszenie, czuje się również potrzebę przekazywania go – w miarę możliwości – innym". Dla Dalcroze’a rytmika jest doświadczeniem osobistym. Muzyka pełni w nim nadrzędną rolę. Jest bodźcem i inspiracją dla ruchu, który jest wypadkową emocjonalnych reakcji na muzykę. „Nuty stają się znakami przestrzennymi, a nasze ciało staje się instrumentem naginającym się do wyrazu uczuciowego i do złączenia z tym skojarzeń rytmicznych". 

"Dalcrozowska tożsamość - Kształcenie zawodowe w zakresie Rytmiki Jaques-Dalcrozeʼa: teoria i praktyka" po raz pierwszy została opublikowana w 2011 roku. Wydawca polskiego przekładu Dalcrozowskiej Tożsamości, który ukazał się w 2023 r. jest SPIMR - Stowarzyszenie Pedagogów i Miłośników Rytmiki.